θέμα: 35199
ΙΣΤΟΡΙΑ Α΄ ΤΑΞΗΣ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ
3ο ΘΕΜΑ
Συνδυάηοντασ τισ ιςτορικζσ ςασ γνώςεισ με τισ απαραίτθτεσ πλθροφορίεσ από το κείμενο
που ςασ δίνεται, να αναφερκείτε:
α. ςτθ γζνεςθ και τθ διάδοςθ τθσ Κοινισ Ελλθνικισ γλώςςασ, κατά τθν ελλθνιςτικι
περίοδο. (μονάδεσ 15)
β. ςτθ χριςθ τθσ γλώςςασ αυτισ. (μονάδεσ 10)
Μονάδες 25
ΚΕΙΜΕΝΟ
Ο όροσ Κοινή χρθςιμοποιείται για να δθλωκεί θ γλώςςα που διαμορφώκθκε από το κάνατο
του Μ. Αλεξάνδρου (323 π.Χ.) ωσ τθν εποχι του Ιουςτινιανοφ. …+ Εξελίχκθκε με βάςθ τθν
Αττικι διάλεκτο ςε μία «εκτόσ ομάδασ» γλώςςα, τθν οποία χρθςιμοποιοφςαν για τισ
ευρφτερεσ επικοινωνιακζσ τουσ ανάγκεσ οι υπόλοιποι Έλλθνεσ και οι ξζνοι. …+ Η Κοινι που
διαμορφώκθκε γφρω ςτα χρόνια τθσ γζννθςθσ του Χριςτοφ δεν είχε καμία ςχζςθ με τισ
προθγοφμενεσ κοινζσ γλώςςεσ: μιλιόταν ςε ολόκλθρθ τθν ανατολικι λεκάνθ τθσ Μεςογείου
και βριςκόταν ςε χριςθ ςτθν κακθμερινι επικοινωνία, το εμπόριο, τθ διοίκθςθ και τθ
λογοτεχνία. *…+ Οι κατακτιςεισ του Μεγάλου Αλεξάνδρου ςυνζβαλαν ςτο να αποκτιςει θ
Ελλθνικι γλώςςα παγκόςμια ακτινοβολία και να διαδοκεί ωσ τα ενδότερα τθσ Αςίασ.
Χαραλαμπάκθσ, Χ., (2000), Γζνεςθ και πθγζσ τθσ κοινισ, ςτο Μ. Ζ. Κοπιδάκθσ (επιμ.),
Ιστορία της ελληνικής γλώσσας, Ελλθνικό Λογοτεχνικό και Ιςτορικό Αρχείο, Ακινα, ςς. 94
– 95.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
3.α. Για τθν απάντθςθ ςτο πρώτο ερώτθμα οι μακθτζσ/-τριεσ αναμζνεται, μζςα από τθν
κριτικι ανάγνωςθ τθσ ιςτορικισ πθγισ, να αξιοποιιςουν τισ εξισ πλθροφορίεσ:
«Ο όροσ Κοινή χρθςιμοποιείται για να δθλωκεί θ γλώςςα που διαμορφώκθκε από
το κάνατο του Μ. Αλεξάνδρου (323 π.Χ.) ωσ τθν εποχι του Ιουςτινιανοφ.»
«Εξελίχκθκε με βάςθ τθν Αττικι διάλεκτο ςε μία «εκτόσ ομάδασ» γλώςςα.»
«Η Κοινι που διαμορφώκθκε γφρω ςτα χρόνια τθσ γζννθςθσ του Χριςτοφ δεν είχε
καμία ςχζςθ με τισ προθγοφμενεσ κοινζσ γλώςςεσ: μιλιόταν ςε ολόκλθρθ τθν
ανατολικι λεκάνθ τθσ Μεςογείου.»
«Οι κατακτιςεισ του Μεγάλου Αλεξάνδρου ςυνζβαλαν ςτο να αποκτιςει θ Ελλθνικι
γλώςςα παγκόςμια ακτινοβολία και να διαδοκεί ωσ τα ενδότερα τθσ Αςίασ.»
Από τθν ιςτορικι αφιγθςθ του ςχολικοφ βιβλίου Ο ελλθνιςτικόσ πολιτιςμόσ, Η γλώςςα]
μποροφν να αξιοποιθκοφν πλθροφορίεσ από το απόςπαςμα: «Η μορφι τθσ ελλθνικισ
γλώςςασ … και προφορικισ επικοινωνίασ.»
Μζςα από τθ ςυνδυαςτικι προςζγγιςθ πθγισ και ιςτορικισ αφιγθςθσ αναμζνεται
να δομθκεί ζνα ςυνκετικό κείμενο που να καταδεικνφει τον τρόπο με τον οποίο
διαμορφώκθκε και επεκτάκθκε ςτο χώρο τθσ Ανατολικισ Μεςογείου θ Κοινι Ελλθνικι
γλώςςα.
3.β. Για τθν απάντθςθ ςτο δεφτερο ερώτθμα οι μακθτζσ/-τριεσ αναμζνεται, μζςα από τθν
κριτικι ανάγνωςθ τθσ ίδιασ ιςτορικισ πθγισ, να αξιοποιιςουν τισ εξισ πλθροφορίεσ:
«τθν οποία χρθςιμοποιοφςαν για τισ ευρφτερεσ επικοινωνιακζσ τουσ ανάγκεσ οι
υπόλοιποι Έλλθνεσ και οι ξζνοι.»
«βριςκόταν ςε χριςθ ςτθν κακθμερινι επικοινωνία, το εμπόριο, τθ διοίκθςθ και τθ
λογοτεχνία.»
Από τθν ιςτορικι αφιγθςθ του ςχολικοφ βιβλίου Ο ελλθνιςτικόσ πολιτιςμόσ, Η γλώςςα]
μποροφν να αξιοποιθκοφν πλθροφορίεσ από το απόςπαςμα: «Η Κοινι χρθςιμοποιικθκε …
ς’ αυτι τθ γλώςςα.».
Μζςα από τθ ςυνδυαςτικι προςζγγιςθ πθγισ και ιςτορικισ αφιγθςθσ αναμζνεται
να δομθκεί ζνα ςυνκετικό κείμενο που να παρουςιάηει τθ χριςθ τθσ Κοινισ Ελλθνικισ ςτθν
περίοδο εξάπλωςισ τθσ, αλλά και τισ πθγζσ που διακζτουμε για τθ μελζτθ τθσ.
- 3.2.2 Η γλώσσα